Schoolmoestuin

Zelf zaaien, verzorgen en oogsten van groenten en bloemen. In de schoolmoestuin komen kinderen samen met de natuur tot bloei. Schoolmoestuinieren legt een basis voor een gezonde smaak, duurzaam gedrag en laat kinderen hun natuurtalent ontwikkelen. 

Veel scholen of kinderopvanglocaties willen graag met hun klas in een moestuin aan de slag gaan. Dat blijkt uit het Onderzoek Schooltuinen, dat in 2021 is uitgevoerd door DUO Onderwijsonderzoek in opdracht van Alliantie Schooltuinen. Maar niet iedere leerkracht of pedagogisch medewerker heeft groene vingers en weet hoe een schoolmoestuin kan worden opgezet. Ik als moestuincoach kan een school of kinderopvang bijstaan bij het opzetten, begeleiden en onderhouden van de schoolmoestuin.

Wat is een schoolmoestuin?

Schooltuineren, dat is moestuinieren tijdens schooltijd. Kinderen zaaien, verzorgen en oogsten hun eigen groenten, bloemen en soms fruit gedurende een tuinseizoen. Dat gebeurt aan de hand van een teeltplan, onder leiding van een moestuincoach en op een eigen stukje grond. Kinderen zijn verantwoordelijk voor hun eigen tuintje en helpen elkaar. 

Het seizoen start rond eind maart en eindigt voor de zomervakantie in juli, of loopt door tot eind september. Kinderen tuinieren gemiddeld één keer per week, jaarlijks zo'n tien tot twintig keer. 

 

De toegevoegde waarde van een schoolmoestuin

De schoolmoestuin is een inspirerende leeromgeving waar kinderen leren over de wereld in het klein. Ze leren over natuur en biodiversiteit, gezonde voeding en het werkveld van duurzame voedselproductie. Het onderhoud vraagt doorzettingsvermogen en samenwerking. Kinderen leren omgaan met teleurstelling als er iets misgaat en ervaren de vreugde van een mooie, lekkere oogst. Bovendien ontdekken ze de smaak van verschillende, vaak nog onbekende groenten en gaan die meer waarderen. Er is niets zo lekker als een zelf geteeld worteltje!

Van teeltplan tot oogst en het bereiden van lekker eten, zo komen alle schoolvakken op een aansprekende, praktische manier voorbij. In de schoolmoestuin komt alles samen. Kinderen rekenen met de afstand tussen zaadjes, leren dat de aardappel uit Peru komt en vergroten hun woordenschat en gewassenkennis. In de schoolmoestuin komen basisvakken en basiswaarden zoals gelijkwaardigheid, begrip voor anderen, respect voor de natuur, verantwoordelijkheidsbesef en bevordering van autonomie, geïntegreerd aan bod.

Wat kan De Moestuincoach betekenen voor een schoolmoestuin?

Ik als Moestuincoach geef scholen advies over de organisatie van een moestuin, de aanleg van een natuurlijke moestuin en het didactisch werken met kinderen in de schooltuin. Ook kan ik materialen voor de schoomoestuin leveren en ondersteunen bij het aanvragen van subsidies. 

1. Moestuinadvies op maat door De Moestuincoach

Ik kan bij jou op school langskomen en op maat gemaakt moestuinadvies uitbrengen. In overeenstemming met de wensen van de school kan ik advies geven over uiteenlopende onderwerpen, zoals:

  • De beste locatie voor de schoolmoestuin
  • Het ontwerpen en indelen van de schoolmoestuin
  • Het maken van een moestuinplan
  • Zaaien en planten
  • Advies over de beste voeding voor de moestuin

 

2. Moestuinlessen door De Moestuincoach

Ik kan bij jou op school moestuinlessen geven, dit kan ook in samenwerking met de docent. We zullen onder andere bezig gaan met deze onderwerpen:

  • Moestuinbakken maken
  • Bodemleven
  • Rekenen, lezen en schrijven in de moestuin
  • Kiemgroenten
  • Voorzaaien
  • En meer

3. Materialen leveren voor de schoolmoestuin

Voor de schoolmoestuin kan ik ook alle materialen leveren zoals:

  • Hout voor de moestuinbakken
  • Grond, zoals compost en tuinaarde
  • Zadenpakketten
  • Kindergereedschap
  • Tuingereedschap

4. Ondersteunen bij het aanvragen van subsidie voor de schoolmoestuin

Voor een schoolmoestuin zijn er meerdere subsidies beschikbaar. Ik kan ondersteunen bij het aanvragen hiervan. 

Wat zijn de voordelen van een schoolmoestuin?

In de schoolmoestuin ontwikkelt zich een gezonde, natuurbewuste generatie. Moestuineren op school past bij het leergebied oriëntatie op jezelf en de wereld. Kinderen leren in de praktijk hoe we samenleven in een gezonde wereld. Het draagt bij aan de ontwikkeling van burgerschap. 

 

1. Gezonde smaakvoorkeur

Kinderen leren meer soorten groenten, fruit en eetbare bloemen kennen en proeven. Doordat kinderen voor hun eigen tuintje zorgen, krijgen ze daar een binding mee. De zelf geteelde groente smaakt nog lekkerder. Zo gaan kinderen meer groenten eten en waarderen. 

Leerdoel: leerlingen leren over gezonde voeding en hoe dat bijdraagt aan ieders gezondheid.

 

2. Actief leren in de buitenlucht

Leren in de buitenlucht gaat sneller en makkelijker. Het heeft een positief effect op het cognitieve en psychische vermogen van kinderen. Kinderen zijn buiten en in beweging tijdens het tuinieren. Daarmee is het een gezonde afwisseling op het klassikale onderwijs.

Leerdoel: leerlingen ontdekken de wereld met al hun zintuigen en kunnen opgedane kennis verwerken.

 

3. Verantwoordelijkheid en burgerschap

Kinderen zijn verantwoordelijk voor hun eigen tuintje. Ze zien hoe het milieu van invloed is en ervaren wat de rol van arbeid in voedselproductie is. Ze gaan het verband zien tussen zichzelf, de wereld en maatschappelijke vraagstukken. Moestuinieren op school maakt onderlinge verschillen en de waarde daarvan zichtbaar. In de schoolmoestuin doet ieder talent ertoe. 

Leerdoel: kinderen begrijpen de democratische basiswaarden en brengen die in de praktijk.

 

4. Sociale en duurzame ontwikkeling

In de schoolmoestuin helpen kinderen elkaar. Ze leren over biodiversiteit, hoe alles samenwerkt en de invloed van weer en klimaat. Kinderen leren over lokale teelt en voedselverspilling. Omdat de oogst van meerdere factoren afhangt, leren kinderen omgaan met succes en tegenslag. 

Leerdoel: leerlingen krijgen een gevoel van zorg voor zichzelf, de ander en de omgeving.

 

5. Basisvakken in de praktijk

Ook andere vakken spelen een rol in de schoolmoestuin. Kinderen leren over grondsoorten, flora en fauna, soortnamen en eigenschappen. Ze berekenen de oppervlakte, afstand tussen zaadjes en het gewicht van de oogst. Bij het bereiden leren kinderen recepten lezen en koken.

Leerdoel: kinderen passen basiskennis toe en verdiepen die in de praktijk.

Zijn er subsidies voor een schoolmoestuin?

Met als motto ‘Lekker naar buiten!’  kunnen alle scholen in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs én kinderopvanglocaties een bijdrage aanvragen voor drie activiteiten:

  1. Moestuinieren
  2. Koken
  3. Excursie of gastles op het gebied van voeding 
Met deze tegemoetkoming in de kosten wil het programma Jong Leren Eten (JLE) scholen en de kinderopvang stimuleren om kinderen en jongeren in aanraking te laten komen met informatie en activiteiten over voeding. Daarmee leren zij op een praktische manier gezonde en duurzame keuzes te maken. Aan deze tegemoetkoming zijn een aantal voorwaarden verbonden. Ik kan ondersteunen bij het uitzoeken voor welke subsidie jouw school in aanmerking komt. 

Schoolmoestuin zadenpakketten